Dit artikel over erfenis is een gastcolumn van onze partner Everest law:
Of u er nu een voorstander van bent of niet cryptocurrencies worden mainstream. Het afgelopen jaar vonden steeds meer mensen de weg naar de cryptomarkt en schaften zich een zogeheten cryptoportefeuille aan. Wat zijn de gevolgen voor de erfgenaam wanneer de cryptocurrencies deel uitmaken van de nalatenschap van de overledene?
Wanneer een cryptoportefeuille tot de nalatenschap behoort, zal deze moeten opgenomen worden in de aangifte nalatenschappen en zullen de inkomsten belast worden volgens de normale tarieven van de erfbelasting. Het feit dat de portefeuille fysiek niet tastbaar is en wordt aangehouden op een blokchain doet hier geen afbreuk aan.
Gelet op het unieke karakter van cryptocurrencies bestaan er weliswaar enkele praktische aandachtspunten bij de verwerving en aangifte in de nalatenschap.
De “onbeschikbare” cryptovaluta
Eigenaars van een cryptoportefeuille zullen de informatie erover vaak voor zichzelf willen houden, om te vermijden dat iemand anders er zich ongewenst toegang tot zou verschaffen. Dergelijke portefeuilles zijn dan ook beveiligd met een unieke private sleutel (lees: wachtwoord). Wanneer u als erfgenaam geen kennis hebt van de private sleutel zal u geen toegang kunnen verkrijgen tot de portefeuille, waardoor de cryptovaluta “onbeschikbaar” worden.
De onbeschikbare cryptoportefeuille zal hoe dan ook deel uitmaken van de nalatenschap, waarbij de valuta opgenomen wordt tegen een waarde van 0 euro. Indien op een later moment de private sleutel toch nog ontdekt wordt, zal een aanvullende aangifte erfbelasting moeten ingediend worden met de waarde van de valuta
Het testament als oplossing?
Het vastleggen van een testament biedt de mogelijkheid voor de eigenaar van een cryptoportefeuille om de bestemming na zijn overlijden ervan vast te leggen, terwijl hij zolang hij leeft eigenaar blijft.
Een bijkomend voordeel is dat via het testament voorkomen kan worden dat de cryptovaluta onbeschikbaar worden na het overlijden. Meer bepaald kan de erflater in zijn testament de essentiële private sleutel opnemen, welke bewaarportefeuilles hij/zij bezit, met welk wisselplatform deze verbonden is en dergelijke meer. Het is natuurlijk nog maar de vraag of het wenselijk is deze gevoelige informatie op papier te zetten.
In dat opzicht verdient het recente initiatief van de notarissen om gratis een digitale kluis ter beschikking te stellen de nodige aandacht. Via het platform IZIMI kunnen burgers vertrouwelijke documenten, zoals een testament, opslaan in hun eigen digitale kluis. Aangezien niemand anders hier toegang toe verkrijgt is discretie gewaarborgd. Tenzij de titularis van de kluis daar anders over heeft beslist, kan de notaris de inhoud van de kluis na diens overlijden aan de erfgenamen overmaken.
De erflater kan ervoor opteren om in het testament een digitale testamentuitvoerder aan te wijzen: dergelijk persoon heeft, misschien in tegenstelling tot de eigenlijke erfgenamen, de nodige expertise in de cryptowereld en kan bij overlijden overgaan tot de uitvoering van het testament en het beschikbaar maken van de cryptovaluta ten voordele van de erfgenamen. Wie deze persoon is, kan vrij worden bepaald door de erflater.
De waardering van cryptovaluta
Het is voor de erfgenamen natuurlijk van groot belang om te weten op welk moment de waardering van de cryptomunten moet plaatsvinden. Cryptovaluta hebben een zeer volatiel karakter waardoor de prijs op korte tijd enorm kan stijgen of dalen.
De erfgenamen moeten in principe de waarde van de cryptoportefeuille zelf inschatten volgens de verkoopwaarde ervan bepaald op de dag van het overlijden.
De erfgenamen zullen er vanzelfsprekend baat bij hebben om de laagste prijs van de dag van het overlijden vast te stellen. De Vlaamse Belastingdienst heeft volgens onze bronnen reeds een aantal aangiften m.b.t. cryptomunten ontvangen en verwerkt, maar heeft nog geen specifiek standpunt ingenomen omtrent het uur van de dag waarop de waardering plaats moet vinden. De vraag zal daarbij zijn of het uur van overlijden bepalend is voor de bepaling van de waarde van de cryptovaluta?
De tarieven
De tarieven in de erfbelasting zijn afhankelijk van de verwantschap met de overledene en de omvang van de erfenis. Er zijn telkens 3 belastingschijven, m.n. een nalatenschap met een nettowaarde tot 50.000 euro, van 50.000 tot 250.000 euro, of méér dan 250.000 euro.
Hoe verder de verwantschap met de overledene, hoe hoger de tarieven zullen zijn.
Er dient weliswaar te worden opgemerkt dat het in Vlaanderen sinds 1 juli 2020 mogelijk is om gebruik te maken van het vriendenlegaat, waarbij de schenking aan anderen dan partners of familieleden in rechte lijn ook een gunsttarief kan genieten. Er kan maximaal 15.000 euro worden vererfd aan het tarief van 3% in plaats van de zwaardere 25%. Meer informatie hierover: Voordeliger erven dankzij het vriendenlegaat.
Het kan als crypto-belegger evenwel de moeite lonen om een (deel) van de cryptoportefeuille bij leven (deels) te schenken, evenwel met een voorbehoud van vruchtgebruik, zodat u blijft beschikken over de gerealiseerde meerwaarden. Wij informeren u graag in een volgend bericht hoe een dergelijke schenking georganiseerd kan worden.
Lees meer over fiscaliteit en crypto op: https://www.tax-innovation.be/
