Dit artikel is een gastcolumn van onze partner Everest Law:
Elke burger die over een buitenlandse bankrekening beschikt is verplicht om deze aan te geven in de jaarlijkse belastingaangifte en om deze aan te melden bij het Centraal Aanspreekpunt binnen de Nationale Bank van België (hierna “CAP”). Hierna onderzoeken we of een dergelijke meldingsplicht ook bestaat voor de eigenaars van een cryptoportefeuille.
DE VERSCHEIDENE CRYPTOWALLETS
Om cryptovaluta veilig te kunnen bewaren is het aanhouden van een cryptowallet noodzakelijk. Dit kan het best omschreven worden als een digitale portefeuille waarbij een public key wordt gebruikt om de cryptomunten te versturen en te ontvangen.
Doorgaans wordt een onderscheid gemaakt tussen enerzijds hot wallets en anderzijds cold wallets. Een klassiek voorbeeld van een hot wallet is de “online wallet”. Dergelijke portefeuille wordt aangehouden op een website, wat vaak ook meteen een exchangeplatform is, waarop dus per direct kan gehandeld worden. Naast deze “online wallets”, zijn er ook gespecialiseerde programma’s die de cryptomunten bewaren op een offline medium. In dat geval is er sprake van een “software wallet”.
De cold wallet bij uitstek is een zogeheten “hardware wallet”, waarbij de cryptovaluta worden opgeslagen op een gespecialiseerde USB-stick, die de nodige functies en bijzondere beveiligingsmaatregelen bezit. Dergelijke “hardware wallet” is bij uitstek de veiligste manier om cryptovaluta te bewaren. De meest eenvoudige vorm van een cold wallet is om de private keys op te schrijven en dit papier te bewaren op een veilige plaats (toepasselijk een “paper wallet” genoemd).
BESTAAT ER EEN MELDINGSPLICHT?
Een Belg die houder is van een rekening bij een buitenlandse bank-, wissel-, krediet- of spaarinstelling is verplicht om deze rekening op te nemen in de aangifte personenbelasting. Daarnaast moet er melding van gemaakt worden bij het CAP. Een rekening geopend bij een Belgisch bijkantoor van een buitenlandse financiële instelling valt daarentegen niet onder het toepassingsgebied van de aangifte- en meldingsplicht.
Om te beoordelen of een cryptowallet onder de meldingsplicht valt is het van wezenlijk belang om te weten dat een buitenlandse bank-, wissel-, krediet- of spaarinstelling wordt gedefinieerd als zijnde “een instelling die, in het buitenland en beroepshalve, financiële diensten verleent van dezelfde aard als gelijkaardige, in België gevestigde instellingen”.
De meeste exchangeplatformen bieden “online wallets” aan waarbij cryptovaluta kan worden omgezet in andere cryptovaluta, zodat deze platformen gekwalificeerd kunnen worden als wisselinstellingen.
Gelet op de grote gelijkenissen die een dergelijke wallet vertoont met een effectenrekening bij een online beurshandelaar, kunnen de handelingen gezien worden als een financiële dienst en zal het exchangeplatform beschouwd worden als een geviseerde instelling voor de aangifte- en meldingsplicht.
Dit is daarentegen niet het geval voor een “hardware wallet” en de meeste “software wallets”, bij gebrek aan tussenkomst van een exchangeplatform.
Het is voor de aangifte- en meldingsplicht eveneens vereist dat de wallet tegelijk de kenmerken van een rekening vertoont. Wat concreet verstaan moet worden onder een rekening wordt door de wetgever zeer ruim geïnterpreteerd. Volgens de wet gaat het om “alle rekeningen van elke aard”.
In dat verband wordt verstaan “elke specifieke onderverdeling in het boekhoudplan” van de betreffende instelling “die tot stand is gekomen ten gevolge van het sluiten van een bancaire of financiële overeenkomst die het mogelijk maakt op een individuele basis de stromen en saldi van monetaire of financiële activa te registreren en op te volgen welke door de betrokken instelling worden bewaard of ter beschikking worden gesteld”.
Dit maakt dat ook hier de “hardware wallet” en de meeste “software wallets” niet beschouwd kunnen worden als een rekening, wegens gebrek aan een centrale actor. Een online wallet vereist de tussenkomst van het exchangeplatform waardoor dit wel alle kenmerken heeft van een rekening en deze gemeld zal moeten worden.
Het gebruik van een buitenlandse online wallet betekent op zich nog niet dat de aangifte- en meldingsplicht automatisch van toepassing is. Belangrijk zal immers ook zijn dat de cryptovaluta aangehouden worden in de wallet voor een termijn die langer is dan normaal. Wanneer de plaatsing op het online exchangeplatform of bewaring slechts zeer tijdelijk en vluchtig is, met het oog op de uitvoering van een betaling, zou ons inziens teruggevallen kunnen worden op een uitzondering op de meldingsplicht.
WAT INDIEN ER TOCH GEMELD MOET WORDEN?
Indien de wallet toch kwalificeert als een buitenlandse rekening dan stelt zich uiteraard de vraag welke informatie er concreet opgenomen moet worden in de aangifte personenbelasting en wat er gemeld moet worden bij het CAP.
In voorkomend geval zal de belastingplichtige enkel de public key dienen op te nemen in de aangifte personenbelasting, samen met vermelding van het land waar de wallet geopend werd. Dit valt te verklaren vanuit de logica dat een public key vergelijkbaar is met een bankrekeningnummer. Bij het CAP moet, naast de voormelde informatie, ook nog de naam van de buitenlandse instelling worden opgegeven.
CONCLUSIE
De aangifte en meldingsplicht van een buitenlandse wallet zal hoofdzakelijk afhankelijk zijn van de aard en het soort wallet dat aangehouden wordt. Voor zover er sprake is van een aangifte- en meldingsplicht dient enkel de public key gedeeld worden; de private key dient ter bescherming van de cryptovaluta ten allen tijde persoonlijk gehouden te worden.
