Zoals we vorige week al voorspelden was het slechts een kwestie van tijd vooraleer de eerste lijken uit de kast zouden vallen. Kort na het uitzenden van onze nieuwsbrief was de eerste grote monetaire interventie een feit. De Bank of England (BoE) bezweek onder de immense druk van het aanhoudende onweer op de internationale markten en begon op 28 september opnieuw met het bijdrukken van geld voor de UK pension funds.
De vonk werd deze keer ontstoken bij de UK pension funds. Deze financiële mastodonten, die verantwoordelijk zijn voor het pensioen van vele Britten, hebben een totale omvang van maar liefst £1,5 biljoen. Waar deze fondsen traditioneel gezien verantwoorde beheerders zijn die passief inkomen genereren via defensieve staatsobligaties, zijn ze de laatste 2 decennia noodgedwongen ontaard in risicovolle hedge funds.
Deze transformatie is vooral te danken aan het ZIRP (Zero Interest Rate Policy) beleid van centrale banken wereldwijd dat ervoor gezorgd heeft dat de interesten op staatsobligaties de laatste 20 jaar zo goed als niets meer opleveren.
In het nauw gedreven door hun mandaat, dat hen oplegt aangesloten gepensioneerden elk jaar een vast bedrag uit te betalen, verzonnen de pensioenfondsen steeds gewaagdere strategieën in hun zoektocht naar voldoende omzet. Er werden twee methodes uitgestippeld: de aankoop van volatiele aandelen en het afsluiten van risicovolle weddenschappen.
Het zijn de weddenschappen (Interest Rate Swaps) die nu volledig in het gezicht van de beheerders ontploft zijn. Bij een Interest Rate Swap ontvangt een pensioenfonds extra inkomsten telkens de rentes op staatsobligaties dalen, iets wat de laatste 20 jaar enorm rendabel gebleken is. Maar een weddenschap kan natuurlijk ook fout uitdraaien en het is hier dat een schoentje wringt.
Geheel tegen de verwachtingen in was er het laatste jaar net een felle stijging van de rentes. Hierdoor werden al deze weddenschappen plotseling een gigantische verliespost. Deze stijging kwam de laatste weken dan ook nog eens in een flinke stroomversnelling terecht dankzij het onverantwoorde fiscale beleid van UK Chancellor Kwasi Kwarteng. En zo, net zoals bij elke crash, stortte de hele financiële constructie van de pension funds in enkele uren in mekaar.
Om een volledige implosie van deze reusachtige financiële instellingen te vermijden is de BoE onmiddellijk terug geld beginnen bijdrukken. Er is voorlopig een startpakken van £65 miljard voorzien om genoeg staatsobligaties op te kopen zodoende de rentes terug naar beneden te drukken. Op 14 oktober volgt er een eerste evaluatie.
Kanaries in de koolmijn
De interventie van de BoE is slechts een eerste dijkbreuk. Markten wereldwijd zitten in verschrikkelijke papieren dankzij het aanhoudende vlijmscherpe beleid van de Federal Reserve en de echte lawine aan interventies moet nog op gang komen. Dat de Amerikaanse centrale bank van geen wijken wil weten maakt de situatie des te explosiever.
Amerikaanse staatsobligaties overschreden vorige week voor het eerst in meer dan 15 jaar de kaap van 4%. Bankengigant Credit Suisse barst uit zijn voegen en noteerde begin deze week zijn laagste beurskoers in meer dan 30 jaar (waardoor het is weggekrompen tot minder dan 5% van zijn waardering tijdens de piekjaren). De huizenmarkt in de VS kapseist met de hoogste hypothecaire rentevoeten (6% en meer) sinds de financiële crisis van 2008. Het zijn slechts enkele van de belangrijke indicators om de komende weken en maanden in het oog te houden.
