De Bank of International Settlements (ook wel de centrale bank der centrale banken) ontdekte recent een ‘verborgen schuld’ aan ‘valutaswaps’ van maar liefst $65 biljoen. De grote vraag is natuurlijk wat deze schulden precies zijn en in hoeverre deze ontdekking een gevaar vormt voor het financiële systeem. Vijfenzestig biljoen dollar is een enorme hoeveelheid geld. Het bedrag is ongeveer 2,5 keer groter dan de volledige markt voor Amerikaanse staatsobligaties, wat de grootste markt ter wereld is. Daarnaast is het ongeveer 14 procent van de waarde van alle assets op aarde, als we de cijfers van de BIS mogen geloven.
Wat zijn valutaswaps?
Valutaswaps zijn derivaten waarbij een vragende partij een vreemde valuta gebruikt als onderpand om Amerikaanse dollars te kunnen lenen. Deze valutaswaps hebben een relatief korte looptijd van maximum 1 jaar, maar in bijna 80% van de gevallen gaat het om minder dan één week. Dit kan bijvoorbeeld aantrekkelijk zijn als de rente op Amerikaanse staatsobligaties meer opbrengt dan de kosten voor de valutaswap. Met valutaswaps kan je dus aan maturity arbitrage doen.
Het gevaar van deze valutaswaps schuilt in zijn korte looptijden. Omdat staatsobligaties vaak langere looptijden hebben van bijvoorbeeld 10 jaar en meer kan het voor de vragende partij moeilijk worden om aan de afbetalingsvoorwaarden van de kortlopende valutaswap te voldoen. Dit probleem noemt men “maturity mismatch”. Tijdens de piek van de financiële crisis van 2008 en de start van de COVID-19 pandemie in maart 2020 zorgde deze maturity mismatches voor bijzonder veel problemen.
Als er geen dollars worden gevonden door de vragende partij is het verkopen van andere assets de enige optie (dit noemt men ook wel een “firesale”). Het probleem is dat deze assets op kritische momenten vaak al stevig gedaald zijn. Het is de taak van centrale banken om op deze kritische momenten de stabiliteit van het financiële systeem te bewaken.
