In de gastcolumn van 8 april bespraken we de aandachtspunten bij de vererving van een cryptoportefeuille. Het kan voor de cryptobelegger evenwel interessant zijn om over te gaan tot een (gedeeltelijke) schenking van diens portefeuille. Hierna staan we stil bij de voorwaarden en modaliteiten van een dergelijke schenking.
De schenking is een ideale manier om een deel van het persoonlijk vermogen over te dragen aan een familielid of kennis. De schenking van onlichamelijke goederen zoals een cryptoportefeuille is perfect geoorloofd. De schenker kan ervoor kiezen om de volle eigendom van de cryptovaluta over te dragen, dan wel om de blote eigendom te schenken en zelf het vruchtgebruik te behouden. Dankzij het vruchtgebruik kan de schenker blijven beschikken over de gerealiseerde meerwaarden.
1. IS ER SCHENKBELASTING VERSCHULDIGD?
De beslissing om de schenking wel of niet te registreren zal bepalen of er schenkbelasting verschuldigd is.
A. De niet-geregistreerde schenking
Het is in België niet verplicht om de schenking van roerende goederen te laten registreren. Partij A kan dus zijn cryptoportefeuille schenken aan partij B zonder dat iemand hier ooit kennis van krijgt. In dat geval zal er ook geen enkele schenkbelasting verschuldigd zijn.
Wanneer de schenking niet wordt geregistreerd en de schenker overlijdt binnen de 3 jaar na de schenking, zal de schenking alsnog moeten worden opgenomen in de aangifte nalatenschap en hierop zal erfbelasting betaald moeten worden.
Een bekende vorm van een niet-geregistreerde schenking is de handgift: de eigendom van een roerend goed wordt materieel afgegeven en door de begunstigde verkregen met de uitdrukkelijke bewoording dat hij ze aanvaardt.
B. De geregistreerde schenking
De schenking mag ook geregistreerd worden, wat als voordeel heeft dat een overlijden van de schenker tijdens de “verdachte periode” geen gevolgen met zich meebrengt. De schenking wordt vastgelegd in een schenkingsakte en kan zowel door de notaris als door de partijen onderling worden opgesteld. Deze akte moet evident melding maken van de partijen, de datum en de waarde van de schenking.
Een registratie van de schenking dekt de begunstigde ook in bij een onderzoek naar diens persoonlijk vermogen. Als de begunstigde dankzij een handgift plots in staat is om een onroerend goed aan te kopen, zouden er vragen kunnen rijzen bij de belastingadministratie aangezien zij geen weet hebben van het ontvangen geldbedrag. Wanneer geen bewijs van de schenking kan worden voorgelegd volgt in het slechtste geval een taxatie op basis van zogenaamde ’tekenen en indiciën’, waarbij de fiscus zelf een raming van het belastbaar inkomen maakt.
Hoewel de Vlaamse belastingdienst bevoegd is voor het innen van de schenkbelasting, zal de akte ter registratie aangeboden dienen te worden op het plaatselijk kantoor Rechtszekerheid van FOD Financiën.
Een populaire techniek om een schenking te registreren zonder belasting te betalen bestond erin de registratie te laten plaatsvinden voor een Nederlandse notaris. Deze “kaasroute” werd begin 2021 afgesloten door de wetgever: wie een schenking van roerende goederen doet voor een buitenlandse notaris, moet die schenking voortaan verplicht registreren in België.
2. OVERDRACHT KAN OP VERSCHILLENDE MANIEREN
Kenmerkend aan een schenking is de overdracht van schenker (zgn. traditio) naar de begiftigde. De fysieke overdracht van cryptovaluta lijkt op het eerste zicht niet evident, maar is wel mogelijk. De schenker kan de cryptomunten op een memorystick plaatsen en ze overhandigen aan de begunstigde, met de duidelijke intentie om de eigendom over te dragen.
Een andere optie is dat de schenker de private sleutel en nodige gebruiksinformatie op papier zet en deze documenten bezorgt aan de begunstigde. Weliswaar dient hierbij de nuance te worden gemaakt dat de private sleutel in feite onveranderbaar is waardoor de vraag rijst of de beschikkingsmacht dan wel degelijk wordt overgedragen?
Een oplossing hiervoor, is het overdragen van de cryptovaluta van de schenker naar het persoonlijk account van de begunstigde via een wisselplatform. Eén element moet hierbij steeds indachtig worden gehouden: het moet duidelijk blijken dat de schenker effectief de intentie heeft om de schenking uit te voeren.
3. SCHENKBELASTING VAN 3% OF 7% ?
De schenkbelasting dient gedragen te worden door de begunstigde en bedraagt 3 % wanneer de begunstigde de partner van de schenker is of een familielid in rechte lijn. In alle andere gevallen zal 7% schenkbelasting verschuldigd zijn.
De waarde van de cryptoportefeuille die geschonken wordt zal berekend worden op basis van de verkoopwaarde ervan op het tijdstip van de schenking. Vanuit praktische overweging is het aan te bevelen om het stortingsbewijs en de stand van de koers toe mee op te nemen in de schenking, teneinde discussie omtrent de waarde en de overdracht te vermijden.
